Với đặc thù là vùng sông nước, diện tích sông ngòi chằng chịt, lục bình tự nhiên mọc đầy sông làm cản trở việc lưu thông đường thủy của người dân, mùa thu hoạch lúa các ghe lớn không vào được để mua lúa, người nông dân bị thương lái ép giá từ đó sản xuất lúa lãi không cao. Khi nghề đan lục bình ra đời, để lục bình đạt tiêu chuẩn về nguyên liệu người dân đã tổ chức trồng bằng cách đăng lại gọn gàng góp phần cho việc giao thương mua bán bằng đường thủy, nâng cao giá trị nông sản tại địa phương. Mặt khác, góp phần tạo nguồn nguyên liệu chủ lực để Hợp tác xã hoạt động.

Trong 3 năm trở lại đây, nghề đan đát ở thị xã Ngã Năm phát triển mạnh. Theo đó, nhiều hợp tác xã thành lập hoạt động hiệu quả, mở rộng sản xuất, kinh doanh, tạo được việc làm ổn định cho người dân địa phương; trong đó có Hợp tác xã Hương Liên ở xã Mỹ Quới, thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng.

Hợp tác xã đan đát với nguyên liệu chính là lục bình. Khoảng 10 năm trước, ban đầu các hộ chỉ liên kết mô hình tổ hợp tác với 9 xã viên, chủ yếu là chị em phụ nữ, việc tiêu thụ sản phẩm đan đát chưa nhiều. Đến cuối năm 2022, nhu cầu của thị trường tăng, hàng hóa xuất bán nhiều hơn, chị Nguyễn Kim Liên đã kêu gọi thành lập Hợp tác xã Hương Liên. Tháng 1/2023, Hợp tác xã Hương Liên ở xã Mỹ Quới thành lập với 21 thành viên, chuyên sản xuất, gia công các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, cụ thể là các sản phẩm đan đát từ lục bình.

Để mở rộng nghề đan đát, Hợp tác xã còn thường xuyên mở các lớp đào tạo nghề hoặc đến các xã, ấp lân cận hướng dẫn bà con có nhu cầu học nghề đan đát. Bên cạnh đó, để tạo điều kiện cho người lao động làm nghề, hợp tác xã còn mang nguyên liệu, bộ khung đến tận nhà, sau khi thợ làm ra thành phẩm thì hợp tác xã đến thu nhận và trả tiền sản phẩm. 

Đây là một nghề thủ công ai cũng có thể làm được kể cả người già và trẻ em, đặc biệt là người phụ nữ, với sự khéo léo, cần cù trong lao động các chị đã tạo ra những sản phẩm đẹp mắt, mang lại thu nhập góp phần không nhỏ vào việc phát triển kinh tế hộ gia đình. Người tham gia dự án có thu nhập từ các nguồn nuôi trồng lục bình, cắt phơi khô để bán nguyên liệu cho Hợp tác xã và nhận gia công sản phẩm cho hợp tác xã. Mẫu mã sản phẩm được hợp đồng ổn định từ 5 đến 10 năm từ đó có thể đảm bảo việc làm, thu nhập cho các thành viên tham gia. Các chị em phụ nữ nhận sản phẩm về đan vừa có thể làm việc nhà và đan trong lúc rảnh rỗi nên các chị rất phấn khởi vì lúc nào cũng có thể có thu nhập. Trong Hợp tác xã có 01 thành viên là nam do bệnh bại liệt 2 chân anh không thể đi lại, nhưng sau khi học nghề đan và tham gia hợp tác xã, mỗi ngày anh có thu nhập từ 120.000 - 150.000 đồng, anh có thể dùng để trang trải cuộc sống và tự tin hơn vì đã tham gia phát triển kinh tế cùng gia đình.

Hợp tác xã đã tạo việc làm cho hơn 500 lao động tại chỗ nhận làm sản phẩm tấm xếp xoắn lục bình, chậu hoa, giỏ xách, hộp, sọt rác, thảm... Hàng tuần, thợ nhận gia công các tấm xếp sẽ đến giao hàng. Tùy theo kích thước sản phẩm sẽ nhận tiền công từ 7.000 - 20.000 đồng/sản phẩm. Nhiều lao động tập trung làm nghề, mỗi tuần thu nhập từ 800.000 - 900.000 đồng. Trung bình mỗi tuần, Hợp tác xã sản xuất được khoảng từ 4.000 - 4.500 sản phẩm, xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu. Từ đó, các thành viên Hợp tác xã mở rộng quy mô hoạt động, ngành nghề sản xuất kinh doanh, đáp ứng nhu cầu đặt hàng của doanh nghiệp xuất khẩu, tăng thu nhập cho người lao động. 

Ảnh: Hợp tác xã Hương Liên